Karaman’ın geçmişi, yapılan arkeolojik kazılara göre M.Ö. 6000’li yıllara kadar uzanıyor. Şehrin bilinen en eski adı Laranda olarak geçiyor. Bu isim, zamanla Larende biçimini almış ve uzun süre bu şekilde kullanılmıştır. Selçuklular ve Osmanlılar döneminde de Larende ismi yaşamaya devam etmiştir. Günümüzde Karaman’da hâlâ bu ismi taşıyan bir semt bulunur. Ancak 14. yüzyıla gelindiğinde tarih sahnesine çıkan Karamanoğulları Beyliği, şehrin kaderini de ismini de değiştirmiştir.
Larende’den Karamanoğulları’na
1325 yılında Larende, Karamanoğulları Beyliği’nin başkenti olunca şehir artık Karaman adıyla anılmaya başlanmıştır. Böylece Larende ismi yerini, yüzyıllardır değişmeden günümüze ulaşan Karaman adına bırakmıştır.
Karaman İsminin Kökenine Dair Görüşler
Tarihçiler, şehre neden “Karaman” denildiği konusunda birkaç farklı görüş ileri sürmüştür:
Lala Karameddin Teorisi:
Bazı kaynaklarda, Larende’ye vali olarak gönderilen Lala Karameddin’in adının zamanla bozulup Karaman’a dönüştüğü belirtilir.
Karaman Bey Görüşü:
Diğer bir görüşe göre, isim Karamanoğulları Beyliği’nin kurucusu Nure Sofi’nin oğlu Karaman Bey’den gelmektedir. Bu iddiaya göre beylik adını liderinden almış, şehir de beyliğin adıyla özdeşleşmiştir.
Karaman Oymağı Teorisi:
Bir başka görüş ise, Karamanoğulları’nın mensup olduğu Karaman Oymağı’ndan kaynaklandığını savunur. Buna göre oymak önce kendi adını, sonra da yerleştikleri şehre bu adı vermiştir.
Dilbilimsel Açıdan: “Laranda”dan “Larende”ye
Antik dönemde kullanılan Laranda (Λάρανδα) isminin, bölgedeki yerli Luvice dilinde geçen Laravanda kelimesinden türediği düşünülmektedir. Bazı araştırmacılar ise ismin Hitit tabletlerinde geçen “Lalanda” kelimesiyle bağlantılı olduğunu öne sürmektedir.
Tarih ve Dilin Kesişimi
Tarihsel kayıtlar ve arkeolojik bulgular birleştiğinde, Karaman adının sadece bir kelimeden ibaret olmadığı, bir medeniyetin izlerini taşıyan kültürel bir miras olduğu görülmektedir. “Karaman” ismi, hem bir beylik döneminin hatırasını hem de Türklerin Anadolu’daki köklerini simgelemektedir.





