Türkiye Cumhuriyeti Devleti kadınlara vermiş olduğu önemle birçok Avrupa ülkelerinden önce kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanıdı. Kadınlara tanınan bu hakla 1934 yılında yürürlüğe girdi. İlk olarak 1930 yılından itibaren önce belediye seçimlerine katılan kadın, daha sonra köylerde muhtar olma ve ihtiyar meclislerine seçilme hakkı tanındı. Milletvekili seçme ve seçilme hakkı, 5 Aralık 1934’te Anayasa ve Seçim Kanunu’nda yapılan yasa değişikliği ile tanındı.
Gül Esin Hanım Nasıl Muhtar Oldu?
Kadınlara tanınan bu haklarla seçilen Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın muhtarı Gül Esin 12 Kasım 1933 muhtarlık seçimlerinde resmi olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın muhtarı seçildi. Aydın’a bağlı Karpuzlu Nahiye merkezi olan Demircidere Köyünde yapılan seçime sekiz muhtar aday olurken tek kadın aday Gül Esin Hanım seçimi kazanmıştır. Gül Esin Hanım’ın döneminde muhtar seçilmesinin nedenleri arasında kendisini iyi yetiştirmiş olması ve okuma yazma bilmesi, çevresi tarafından sevilen sayılan bir birey olması büyük etken olmuştur.
Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Kadın Muhtarı Gül Esin Kimdir?
Aydın’ın Çine ilçesinde 1901 yılında dünyaya gelen Gül Esin halk arasında Gülkız Ürbül olarak tanınmaktadır. Millî Mücadele döneminden önce Muğlalı biriyle dünya evine girmiştir. Ama Millî Mücadele döneminde eşini kaybedince fırıncı olan kardeşinin yanına Aydın’ın Çine Kazasının Demircidere Bucağına gitmiş ve burada tekrar evlenerek Çine’ye yerleşmiştir. Erkek kardeşinin 1933 doğumlu “Cumhuriye Şeref” adlı kızını evlat edinmiştir. Aynı yıl içerisinde muhtar seçilen Gül Esin Hanım muhtarlığı boyunca birçok hizmette bulunmuş.
Muhtarlık Boyunca Neler Yaptı?
Muhtarlığı boyunca çeşitli alanlara hizmet veren Gül Esin Hanım mahallesinde kız kaçırma olaylarının artmasıyla, evlenmek isteyen gençlerin kaçmadan kendisine başvurmasını istemiştir. Gençlere çözümle yaklaşan muhtarın döneminde mahalledeki kız kaçırma olayında ciddi anlamda azalma görülmüştür. Gençleri hedefine alan muhtar gençlerin kahvehanelerde boşa vakit öldürmemeleri için kahvehanelere girmelerini yasaklamış ve onları farklı alanlara yönlendirmiştir.
Özellikle kız çocukları da kendisi gibi okusun diye kapı kapı dolaşarak kız çocuklarının okuması için aileleri ikna etmiştir. Muhtarlık dönemi boyunca Türk kadınına her zaman değer vermiş ve kendilerini geliştirmeleri için çabalamıştır.
Gül Esin Hanım muhtarlık dönemi boyunca güzel çalışmalara imza atmış olsa da bir sonraki seçimlerde muhtarlığa aday olmamıştır. Hatta kendisine milletvekilliği önergesi de gelmiştir ama kabul etmemiştir.
