Yumuşak tüf kayalarının oyulmasıyla oluşturulan bu dev yeraltı yerleşimi, katlar halinde aşağıya doğru uzanan yapısıyla binlerce insanın uzun süre güvenle yaşayabilmesi için tasarlanmış benzersiz bir mühendislik harikası.

Derinkuyu’nun Kökeni: Kimler Tarafından Kullanıldı?

Yeraltı şehirlerinin tarihine ilişkin kesin bir inşa tarihi verilmemekle birlikte, Derinkuyu’nun çok eski dönemlerden itibaren farklı uygarlıklar tarafından kullanıldığı biliniyor. Bölgenin ilk sakinlerinin Asur kolonileriyle bağlantılı olabileceği düşünülürken, ilerleyen dönemlerde Kapadokya Krallığı, Roma İmparatorluğu ve Bizans halkı da bu tünellerden yararlandı.

Özellikle 2. yüzyılda Roma baskısından kaçan ilk Hristiyanlar, Kayseri ve Antakya üzerinden Kapadokya’ya ulaşarak Derinkuyu’ya yerleşti. Girişleri dışarıdan fark edilmesi güç bir şekilde tasarlanan yeraltı kentleri, bu topluluklara güvenli bir sığınak sundu.

Pers akınları, Arap saldırıları ve diğer olağanüstü durumlarda da bölge halkı uzun süre yeraltında yaşamayı tercih etti. Bugün bilinen haliyle Derinkuyu, pek çok medeniyetin hem korunma hem yaşam alanı olarak kullandığı çok katmanlı bir komplekstir.

Derinkuyu’nun Yapısı: Kentin Altındaki Kent

Ziyarete açık durumda olan bölüm 8 kattan oluşuyor; ancak yeraltı şehrinin çok daha derinlere uzandığı tahmin ediliyor. Kapasitesinin yaklaşık 20 bin kişiye kadar ulaşabildiği düşünülüyor.

Yeraltı şehri içinde:

gibi yaşam döngüsünün tüm ihtiyaçlarını karşılayacak mekânlar bulunuyor.

Dar tünellerle birbirine bağlanan odalar, yalnızca bir insanın geçebileceği kadar dardır. Bu tasarım hem savunma kolaylığı sağlar hem de saldırı anında düşmanın ilerlemesini zorlaştırır.

derinkuyu-yeralti-sehrinde-kimler-yasamis-ve-nasil-gidilir1

Hristiyanlık Tarihi Açısından Neden Önemli?

Derinkuyu, erken dönem Hristiyan topluluklarının saklanarak ibadet ettikleri en önemli merkezlerden biridir. Roma’da Hristiyanlığın henüz resmi din olmadığı dönemlerde bölge halkı, gizli ayinlerini ve dini eğitimlerini yeraltında sürdürdü.

Yeraltı şehrinde bulunan:

  • Misyoner okulu,

  • Kilise,

  • Vaftiz alanı,

  • Günah çıkarma bölmeleri

Derinkuyu’nun Hristiyanlık açısından bir inanç merkezi olarak yoğun şekilde kullanıldığını gösteriyor.

Yeraltı Şehrinin Kurulmasında Coğrafyanın Rolü

Bölgenin volkanik yapısı, yeraltı şehirlerinin inşasında belirleyici oldu. Tüf kayalarının:

  • Kolay oyulabilir olması,

  • Isıyı dengede tutan yalıtım özelliği,

  • Ani sıcaklık değişimlerine karşı koruyucu yapısı,

  • Deprem ve diğer doğal afetlere karşı dayanıklı oluşu,

  • Savaş dönemlerinde güvenli bir sığınak sunması

yeraltı yaşamının gelişmesini mümkün kıldı.

Derinkuyu’ya Nasıl Gidilir?

Derinkuyu Yeraltı Şehri, Nevşehir şehir merkezine yaklaşık 30 kilometre uzaklıktadır. Kapadokya bölgesine gelen ziyaretçiler, özel araç, tur servisleri veya ilçe dolmuşlarıyla kolaylıkla ulaşım sağlayabilir. Ören yeri girişi yılın büyük bölümünde ziyaretçilere açıktır.

Gizemini Korumaya Devam Ediyor

1965 yılında ziyarete açılan Derinkuyu Yeraltı Şehri’nin yalnızca %10’luk bir bölümü gezilebiliyor. Geri kalan alanlar henüz araştırılmayı ve temizlenmeyi bekliyor. Her yeni keşifle yeraltı şehrinin daha derin, daha geniş ve daha karmaşık bir yapıya sahip olduğu anlaşılıyor.

Kapadokya’nın yer altındaki bu gizli şehri, geçmiş uygarlıkların izlerini taşıyan bir zaman tüneli olarak bilinmektedir.

Kaynak: HATİCE KÜBRA SARI