Toplumun farklı kesimlerinin görüşlerini yansıtan önemli bir kaynak olan sokak röportajları kapsamında düşüncelerini aldığımız vatandaşlar ekmeğin, insanlar için temel bir gıda maddesi olduğunu ve fiyat değişikliklerinin insanların günlük yaşamlarını etkileyeceği düşüncesinde olduklarını söylediler.
Halk Ekmek'in vatandaş için bir umut kaynağı olduğunu dile getiren Ahmet Şenka isimli vatandaş ekmek fiyatlarındaki artışı vicdansızlık olarak değerlendirdi. Fırıncıların da ekonomik gerçekleri olduğuna dikkat çeken Şenka “Ancak bu durum ekmek fiyatlarındaki artışı haklı çıkarmaz. Buğdaycılar buğdayı çok uza ucuza satıyoruz diye bas bas bağırırken devlet de fırıncılara un desteği veriyor. Elbette fırıncılarımızın da sıkıntıları vardır ama vatandaş için ekmek her şey demektir. Ekmek sorununa mutlaka bir çözüm bulunması lazım. Fırıncıların da elini taşın altına koyması lazım.”
Sorumuza ekonomik gerçeklerin vatandaşların günlük hayatlarını nasıl etkilediğini yansıtan farklı bir bakış açısıyla yaklaşan Ağılönü Köyünden Ali Solak “Fırıncıların aldığı karar neticesinde bugün ben Karaman’da bakkallarda ekmek bulamadım. Ekmek bulamayınca eve kahvaltıya elimde simitle döndüm. Yeşilada Mahallesinde bulunan halk ekmek önünde oluşan kuyruğu görmeniz gerek. Halk ekmekten 2 lira 50 kuruştan ekmek almak varken vatandaş neden 6 lira 50 kuruşa ekmek alsın. En az 50 kişi sıraya girmiş 2 lira 50 kuruştan halk ekmek alabilmek için. Fiyatı 4 lirada olsa tercihim halk ekmek olur. Karaman’daki fırıncılar ile halk ekmek arasında dengenin korunması gerektiğini düşünüyorum.” dedi.
“Bu saatten sonra biz kadınlara çok iş düşüyor.” diyen Sultan Köpük ise kendi ekmeğini yıllardır kendisinin yaptığını belirtti. Evde yapılan ekmeklerin, katkı maddeleri ve koruyucu maddeler içermediği için daha sağlıklı olduğu düşüncesinde olduğunu belirten Köpük “Ekmeğim kalmadığında da tercihim Halk Ekmek büfesi olurdu. 6 lira 50 kuruşa ekmek mi olur. Fırıncıların bu eyleminin zamanlamasını doğru bulmuyorum. Onların artan maliyetlerini anlıyorum ancak birazda vatandaşı düşünmek gerek.” dedi
Fırıncıları da haklı bulduğunu belirten Hasan Ali Kütük isimli vatandaş ise “Olayın vatandaş ve üretici olarak iki ayağı var. Kiralar artıyor, Pazar maliyetleri artıyor vatandaşta haklı olarak ucuz ekmek almak istiyor. Uncular içinden çıkamayınca zam yaparlar fırıncılara yansıtır. Halk ekmek fiyatları ucuz olunca vatandaş halk ekmeğe yöneliyor. Bu nedenle fırıncılarda ürettiklerini satamıyor ve haklı olarak tepki gösteriyorlar.” dedi.
Fırıncıların gösterdiği bu tepkiyi son derece haklı bulduğunu belirten Ahmet Salur isimli vatandaş ise “İnsanlar biraz gerçekçi olsun. Kim zararına iş yapmak ister ki. Tepki gösteren insanlar biraz kendilerini fırıncı esnafının yerine koysun. Fırıncı esnafını da düşünmek lazım çünkü her şeyin bir maliyeti var. Yakıt enerji doğalgaz bu maliyetler var. Ekmek burada 6 lira 50 kuruştan satılıyor. Belediye ekmeği başka bir ilden tedarik ediyor Halk ekmeğin maliyeti belki Karaman Belediyesine 4 liradan fazla. Ama bu fiyatlarla belki belediye zararına iş yapıyor. Belediye zararına olan bir fiyattan vermemeli.”
Fırıncıların yanlış yaptığını belirten Ali Yarar ise “Mahsule zam gelmedi ki ekmeğe zam gelsin. Mahsul şu an 6-6,5 lira. Ekmeğe yaptıkları 6 lira 50 kuruş fiyat belirlemesini neye dayanarak yaptılar. Şu an fiyat böyleyse mahsule zam geldikten sonra ekmek fiyatları acaba ne kadar olacak?” dedi.
“Fırıncıların ekmek fiyatlarını belirlerken karşılaştığı maliyetleri ve zorlukları anlamak da önemlidir.” Diyen vatandaşlardan bir kısmı ise ekmek yapımında kullanılan malzemelerin fiyatları, işçilik masrafları, enerji giderleri ve diğer işletme maliyetleri gibi faktörlerin, ekmek fiyatlarını etkileyen unsurlar olduğunu bu nedenle fırıncıların, bu maliyetleri dengelemek ve işlerini sürdürebilmek adına fiyatlarını ayarlamak zorunda kalabildiklerini ifade ettiler.
Yaptığımız röportajda röportaj arkası düşüncelerini de bizlerle paylaşan vatandaşlar toplumun genel refahı ve ekonomik denge gözetilerek hem fırıncıların işlerinin sürdürülebilirliği hem de vatandaşların temel ihtiyaçlarının karşılanmasının önemli olduğu düşüncesinde olduklarını belirttiler.
@karamankgrt instagram hesabımızda yaptığımız ankette vatandaşlarımıza “EKMEK KONUSUNDA EKMEK ÜRETİCİLERİ HAKLI” sorumuzu cevaplandıran vatandaşlardan;
%38’i EVET EKMEK ÜRETİCİLERİ HAKLI,
%32’si HAYIR EKMEK ÜRETİCİLERİ HAKSIZ,
%30’u ise ÜRETİCİLERİN YAPTIĞI BU TEPKİNİN ŞU AN ZAMANI DEĞİL cevabını verdi.
@karamankgrt70 facebook hesabımıza gelen yorumlarda ise odanın yaptığı bu eylemin yanlış olduğu düşüncesi hakim olurken ekmek vatandaşın kırmızı çizgisidir yorumları ön plana çıktı. Facebook hesabımıza gelen yorumlardan bazıları şu şekilde;
Ali Yanık: Halk ekmeğin Konya’dan Karaman’a çıkış maliyeti ne kadar bu ekmeğin.
Bilgin Karaca: Yakıta ona buna şuna gelen zamların eylemlerini ne zaman yapacağız!
Mustafa Lale: Vermesinler bizde almayalım, eskiden fırın ekmeği mi yerdik. Alalım iki çuval un sorun değil almaşın kardeşim.
Ayşegül Özkan: Yaşanan bu ekonomik sıkıntı döneminde halk ekmek büfeleri ile vatandaşa uygun bütçede hizmet veren, toplu taşıma araçları ve su ücretlerine göreve geldiği günden bu yana zam yapmayan, Kaliteli Belediyecilik anlayışı ile hizmet veren Karaman Belediye Başkanı Sayın Savaş Kalaycı 'ya teşekkür ederiz. Karaman halkı bu hizmetlerin bilincinde Sayın Başkanım, varlığınız daim olsun. Yıkılır zalimin çarkı, bilinir güzelin farkı.
Raşit Karakoç: Halk ekmek büfelerinde 2 lira 50 kuruşa satılan ekmek işinize gelmiyor. Siz de ona göre ekmek çıkarın, ekmek elinizde kalıyorsa. Elinizde olsa halk ekmek büfelerini kaldırtacaksınız bu kadar da para göz olmayın birazda garibanı düşünün.
İsmail Kılınç: Belediye ekmeğe zam yapmayarak vatandaşı düşünüyor, bunlar kendi ceplerini düşünüyor.
İsmail Uğurlu: Belediyenin zaten 1990’larda Yaşar Evcen döneminde buğday pazarında fırını vardı ve üretim yapıyordu. MHP’li Gülcan geldi kapattı ve bir daha açılmadı. O günün şartlarında Karaman’a yetecek ekmek üretiliyordu.
Bekir Küçük Türk: Mazot zammını, elektrik zammını, doğalgaz zammını ve diğer zamları Belediye başkanımız mı yaptı ? Ya da Savaş Kalaycı Cumhurbaşkanı oldu da haberimiz mi yok? Eğer samimiyse birlik başkanımız ile bütün odalar toplasın bir basın açıklaması yapsın. Mazot pahalı, dükkân ve ev kiraları 5 katına çıktı. Toplum önderleri olarak cumhurbaşkanımıza ve devleti yönetenlere sesimizi duyuralım. Birlik başkanımız bence biraz siyaset yapıyor fırıncı kardeşlerimizin haklılık payları var maliyetler arttı ama sanki her şeyin sorumlusu belediye başkanımızmış gibi her zamda esnafla belediyeyi karşı karşıya getirmekte esnafın haklı tepkisini kendi şahsi bilinçaltı siyasetine alet etmektedir. Bir uyarı yapılacaksa demokratik olarak bunu tek kuruma değil devleti yönetenlere ulaştırılması lazımdır.
